Dat de heilige Blasius de tweede patroonheilige van onze parochie is, is velen bekend. In ons dorp kennen we de fanfare Sint Blasius, het Blasiushöfke, de Sint Blasiuskapel en zelfs was er vroeger hier een melkfabriek die naar Sint Blasius was genoemd.
De heilige Blasius was bisschop van Sebaste in Armenië. Hij leefde in de tijd van de Romeinse keizer Constantijn de Grote. Deze keizer raakte in oorlog met zijn zwager Licinius. Licinius begon de christenen te vervolgen. Eén van de martelaren was Sint Blasius die na onmenselijke pijnigingen in 316 werd onthoofd.
Houten borstbeeld van Sint Blasius uit de zeventiende eeuw. In de decoratie op de borst was vroeger een relikwie verborgen. Het kostbare beeld wordt momenteel in de kerkkluis bewaard
Wanneer de verering van Sint Blasius is begonnen weten we niet precies. Wel schrijft pastoor Göbbels in het parochieregister van 1862 dat “St. Blasius, die reeds lang in Cadier en Keer wordt vereerd, door bisschop Paridis tot tweede patroonfeestdag van heilige Blasius heilige van de parochie is verheven”. Op de feestdag van de heilige Blasius op 3 februari wordt in Cadier en Keer de Blasiuszegen gegeven. De zegen is bedoeld tegen allerlei keelziekten. Keer werd in de vorige eeuw daarom een bedevaartplaats. Nog in de jaren twintig en dertig kwamen zelfs honderden mensen van buiten Cadier en Keer naar onze kerk om deze zegen te ontvangen. Ook nu nog wordt de zegen gegeven op de dag zelf (3 februari) en/of op de zondag direct daarop volgend.
Na pastoor Göbbels had pastoor Louis Joosten het hier voor het zeggen. Hij had blijkbaar niet zo veel op met Sint Blasius, maar zijn opvolgers, de pastoors Waelbers (1889-1902) en Oliviers (1902-1915), wisten van Keer als bedevaartsoord wat te maken, want in haar nummer van 11 februari 1893 schrijft “’t Zuiden” dat er op de dag van Sint Blasius rond 3000 bedevaartgangers in Keer waren. Daarbij komt dat tot begin jaren zeventig in ons dorp Lichtmiskermis (2 februari) werd gevierd. Het was elk jaar opnieuw begin februari feest in Keer en velen zullen daarom niet alleen voor de heilige Blasius zijn gekomen, maar ook om nog iets van de kermis “mee te pikken”. Dat in onze kerk een speciale heilige werd vereerd, was niet zo vreemd. Het was de gewoonte dat betrekkelijk arme parochies een patroonheilige kregen aangewezen die geld in het laatje bracht. We zien dat gebeuren in bijvoorbeeld Mesch (Pancratius), Oost Maarland (Cornelius), Borgharen (Cornelius) en in Ryckholt (Vincentius). Grote parochies zoals Heer, Gronsveld en Breust hadden geen extra heilige nodig; die konden zich zelf bedruipen.
Rond 1930 begon het aantal pelgrims geleidelijk terug te lopen. Pastoor Frissen heeft in de jaren vijftig nog geprobeerd de Blasius verering nieuw leven in te blazen, maar het werd niet meer wat het geweest was. Toen in 1958 de oude kerk werd afgebroken en de nieuwe kerk werd gebouwd, was geen plaats meer voor het Sint Blasius altaar, jammer… Ook het prachtige glas-in-loodraam met de afbeelding van Sint Blasius is door iemand, die voor notabele in ons dorp doorging, geconfisqueerd. Wat gelukkig wel overbleef, zijn twee beelden. Een beeld van een bisschop met baard en gekleed in een kazuifel, 106 cm hoog. Het staat nu rechts vooraan in de kerk naast de pilaar. Het gerucht gaat dat dit beeld oorspronkelijk de heilige Augustinus heeft voorgesteld maar dat men het heeft “omgebouwd” tot de heilige Blasius door hem twee kaarsen in zijn linkerhand te geven.
Het Sint Blasiusbeeld in de kerk. Oorspronkelijk de heilige Augustinus?
In de kerkkluis bevindt zich een houten, barokke borstbeeld uit begin 1700, voorstellende een baardeloze bisschop, hoogte 36 cm met een cartouche voor een relikwie. De relikwie is niet meer aanwezig. De herkomst van het beeld is niet bekend. Het kan afkomstig zijn uit de O.L.Vrouwekerk te Maastricht, waar eeuwen geleden ook Sint Blasius vereerd werd. Maar het is ook mogelijk dat het meegekomen is uit de abdij van Val-Dieu, toen in 1836 of eerder nogal wat meubilair en sieraden van daar naar onze parochie verhuisd zijn.
Relikwie uit de O.L. Vrouwekerk van Maastricht
Het Sint Blasiusbeeld in de Sint Blasiuskapel langs de Sjtieëwieëg (Rijksweg) heeft de stichting Wegkruisen en Kapellen gemeente Margraten enkele jaren geleden bij een handelaar in Batenberg in Gelderland op de kop weten te tikken. Het is oorspronkelijk afkomstig uit het Walenland (Belgische Ardennen).
Broederschap
Begin jaren negentig ontstond binnen het kerkbestuur van onze parochie een discussie over het instituut Broederschap van de heilige Blasius. Aanleiding was zeer waarschijnlijk het ombouwen van een voormalig transformatorhuisje aan de Rijksweg ter hoogte van Blankenberg tot een kapel. De kapel werd spontaan toegewijd aan Sint Blasius. De feestelijke inwijding door pastoor J. van Frankenhuijsen gebeurde op 4 oktober 1992. Het was overigens snel duidelijk dat er weinig bekend was omtrent de nog slechts op papier bestaande broederschap en een mogelijke “reanimatie” zat er niet in. In 1997 kwam via het liturgisch beraad wederom de broederschap ter sprake. Men zocht en vond ongeveer twintig inwoners van Cadier en Keer bereid lid te worden van de “nieuwe” broederschap. Op 28 september heeft de eerste vergadering plaatsgevonden en de “heroprichting” was een feit. Een kleine werkgroep onder leiding van Jacq Aussems en Jean Beijers houdt zich momenteel bezig met het opstellen van statuten, huishoudelijke reglement, bestuurssamenstelling, financiën en het optreden naar buiten.
Wat is de betekenis van het broederschap ? Een broederschap is een kerkrechtelijk opgerichte godsdienstige vereniging met als doel de bevordering van de vroomheid in het algemeen en in het bijzonder de verering van een heilige. Het initiatief tot het oprichten van een broederschap kan liggen bij bijvoorbeeld een pastoor of een religieuze orde. We weten dat op 28 oktober 1904 (waarschijnlijk kermiszondag) pastoor Christiaan Oliviers de broederschap van de heilige Blasius oprichtte.
In de statuten lezen we ondermeer (letterlijk citaat):
1. Doel van de broederschap.
Deze broederschap heeft ten doel de H.Blasius, bisschop en martelaar, op een
bijzondere wijze te vereren, ten tijde door zijn voorspraak bevrijd te blijven van alle
geestelijke en tijdelijke rampen en in het bijzonder van de keelziekte. Tevens worden de
leden deelachtig aan de H.Missen die voor de broederschap opgedragen worden, als ook
aan de gebeden en goede werken, die door de leden voor elkander verricht worden.
2. Bestuurder der broederschap is de pastoor van Cadier en Keer.
3. Lid der broederschap worden diegenen, welke zich door den eerwaarde Heer Pastoor of
een door hem gevolmachtigd priester in het register der broederschap laten inschrijven. Zij
die bij hun overlijden lid zijn, blijven ook na hun dood deel hebben aan de H. Missen door
de broederschap opgedragen.
4. Oefeningen der broederschap. De leden zullen zich beijveren den H. Blasius op
bijzondere wijze te vereren door
a. dagelijks ter zijner ere te bidden één Onze Vader en één Wees Gegroet met de
aanroeping: “Heilige Blasius, bisschop en martelaar, bid voor ons”;
b. op de feestdag van de H. Blasius of op een andere dag onder de octaaf ene H. Mis te
horen voor de levende en de overleden leden der broederschap”.
Een houvast voor de werkgroep Aussems-Beijers!
Bronnen:
Th.J.Van Rensch: Hemelse trektochten
P.Dr. Augustinus van Berkum m.b.