Keerder familienamen onder de loep (11)

Afdrukken

Voornamen als geslachtsnaam
door Lei Haesen

In de eerste tien afleveringen is de herkomst van de meeste familienamen aan de orde geweest. In elke bijdrage is een beperkt aantal Keerder families ter illustratie kort onder de loep genomen. Met dit artikel starten wij met de nog niet aan bod gekomen ‘oude’ en ‘nieuwe’ Keerder families. Wij beginnen  met namen die ontstaan zijn uit een voornaam (zie jaargang 2, bladzijde 72). In Scandinavische landen is deze wijze van naamgeving nu nog gebruikelijk. Karl, een zoon (son) van Johann Olavson, gaat zich Karl Johannson noemen. Diens zoon Gudjan gaat voortaan als Gudjan Karlson door het leven.
Enige terughoudendheid moet bedacht worden bij de stelligheid waarmee ook in deze bijdrage familienamen worden verklaard. Het beste kunnen wij dit met een voorbeeld illustreren. De familienaam Moenen (Moonen, Mohnen) is ontleend aan de voornaam Simon (Simeon). Dat zal doorgaans het geval zijn. Wij mogen echter andere verklaringen niet uitsluiten. Zo is bijvoorbeeld Moenen de naam van de duivel in het bekende middeleeuwse mirakelspel Mariken van Niemeghen. Mariken laat zich door Moenen verleiden en leeft met hem zeven jaar in zonde. Na een zevenjarig verblijf in een klooster te Maastricht worden haar zonden vergeven en leidt zij voortaan een deugdzaam en vroom bestaan. In het Theater aan het Vrijthof (voorheen klooster) is ter herinnering aan deze gebeurtenis een gedenksteen geplaatst. Kortom, het is mogelijk dat de naam Moenen gegeven is als bijnaam aan een verre voorouder die steeds kattenkwaad uithaalde of andere ‘duivelse’ trekjes vertoonde.
Bollen (van een verkorte vorm van Rembold)
In de zeventiende eeuw was dit geslacht hier vertegenwoordigd. De eerste was Laurentius
(Lins) Bollen, gehuwd met Maria Lousberchs. Tussen 1617 en 1629 werden in het
doopregister vijf kinderen van dit echtpaar ingeschreven. Pas in de tweede helft van de
twintigste eeuw vestigden zich hier opnieuw naamgenoten.

Crijns, Krijns, Kriens en varianten
(Het is de roepnaam van Quirinus, een Romeins martelaar)
De eerste naamdrager in Keer
was Mathias Krins (Crins), getrouwd met Maria Wijsen en overleden in 1750. Zoon
Laurentius komen wij later tegen als Crijns.

Frijns, Frints (van Severinus)
In 1880 verschijnt deze naam voor het eerst in Keer. Het was Renerus Frijns die in 1800 in
Heer trouwde met Maria (Petronella) Dupont, een dochter van Guilielmus Dupont en
Elisabeth Snakkers, bewoners van de (afgebroken) hoeve de Sangerij.

George (van Gregorius)
Landbouwer Laurentius Winandus George (1879-1962), zoon van Jacobus George en Maria
Anna Elisabeth Dubois, werd op het Rooth geboren. Hij huwde in 1906 met de Keerse Maria
Johanna Catharina Mourmans. Hun zoon Pieter Hubertus trouwde in 1945 eveneens een
jongedame uit ons dorp: Maria Hubertina Josephina Gilissen, een dochter van Tossanus
Gilissen en Elisa Simons.

jrg5blz25
‘t  Rooth 1922
Van links naar rechts: Pierre George, Maria Cochoul-George (een nicht uit Luik),
Guillemine George, Jan George en Bertien George.

Gerard(t)s, Geraerts e.d (ontleend aan Gerhard/Gerardus)
Vertegenwoordigers van dit geslacht woonden in de achttiende eeuw en begin negentiende
eeuw in Honthem. Zij waren afkomstig uit Gronsveld en Sint Geertruid. De eerste was
Cornelius Gerardts die hier  in 1702 huwde met Lucia Heijlants, de weduwe van Petrus aen
den Dusch. Cornelius hertrouwde in 1715 met Elisabeth Vangelebbigs. Een veelheid van
spellingvarianten van deze familienaam komen wij in de kerkregisters tegen: Gerats, Gerets,
Girrars, Gerrats, Gerats, Geraerts, Gerardts, Geraerds en Gerards.

Houben (van Hubertus)
Leden van dit geslacht waren hier reeds gesetteld voordat in 1614 het eerste doopregister
werd aangelegd. Zo woonde in Honthem ene Petrus Houben die omstreeks 1555 geboren
moet zijn. Zijn dochter Gertrudis Houben trouwde met … Jan Houben uit Keer. Via de
nakomelingen van dit laatste echtpaar werd deze tak nog enkele generaties hier voortgezet.
Een kleinzoon van hen, Joannes Houben, verongelukte in 1703 op 36 jarige leeftijd in de
Heerderberg tijdens het breken van mergel. Hij liet een vrouw en drie jonge kinderen achter.

 Leenders, Lenarts en Lenaerts (ontleend aan Leonardus)
Veldwachter Hubertus Lenarts alias Houben trouwde omstreeks 1660 met Anna Creusen.
Hun eerste drie kinderen zijn in het doopregister ingeschreven als Lenarts, het vierde en
vijfde kind als Houben alias Lenarts en de twee laatste kinderen als Houb(b)en. De vader
van Hubertus Lenarts (alias Houben) was vermoedelijk Lenart (Leonardus) Houben,
waardoor de dubbele familienaam verklaarbaar wordt.
Henricus Leenders huwde in 1790  met Maria van den Bosch. Een jaar later moest zijn
vrouw bevallen van hun eerste kind. Wat precies is voorgevallen, zal niet meer te
achterhalen zijn. Blijkbaar traden bij de bevalling complicaties op en vermoedelijk werd de
vader in de bewuste avond of nacht door de vroedvrouw naar Valkenburg gestuurd om de
hulp van de chirurgijn in te roepen. Zeker is dat de volgende dag Henricus in Sibbe dood op
straat werd gevonden. Was Henricus door emoties overmand door een fatale hartaanval
getroffen? Ook zijn dochtertje overleed kort na de bevalling.

Meussen, Meusens (van Mozes?)
Naar deze familie is de Meussenhof vernoemd. Het geslacht was in de zestiende eeuw al in
Cadier vertegenwoordigd. Zo trad Jan Meusens bij een transactie in 1570 op, mede
namens de zes kinderen van zijn overleden broer Houb Meusens, de vier kinderen van
wijlen zijn broer Geerken Meusens en de dochter van zijn overleden zus Meijken Meusens.

Moonen (ontleend aan Simon)
Johannes Hubertus Moonen uit Schinnen trouwde in 1889 met Helena Hubertina Huijnen
uit ons dorp en was hier de eerste naamdrager in mannelijke lijn.

Souren (van Severinus)
Gepensioneerd militair en herbergier Jan Mathijs Souren, geboren in 1855 te Heerlen,
vestigde zich na zijn huwelijk in 1899 met Maria Catharina Vliegen in ons dorp. Zij was
weduwe en tweede echtgenote van Johannes Jacobus Hendriks, die eerder gehuwd was
met een zus van Maria Catharina Vliegen. Het echtpaar exploiteerde een café ( gelegen op
de hoek Rijksweg-Bemelerweg). Een zoon uit het gezin Souren-Vliegen volgde in de
voetsporen van zijn vader door ook een meisje van Vliegen te huwen: Pierre Souren (1902-
1952) trouwde in 1938 met Maria Catharina Elisabeth Vliegen.
jrg5blz27
Julia Souren (Sjuulke van de Zorre) midden jaren twintig, Julia Souren (1905-1989) was een dochter van Jan Mathijs Souren en Maria Catharina Vliegen. Zij huwde in 1936 met Wim Linders.

Stassen (van Eustachius)
In Berg en Terblijt is reeds eeuwenlang het geslacht Stassen gesetteld. Ook Hubertus
Servatius Stassen (1888-1973), in 1920 hier gehuwd met Ida Hubertina Margaretha
Nelissen, was aldaar geboren. Zoon Johannes Hubertus Hendrikus (1924-1987) trouwde in
1955 met Lies Diels. De in Hulsberg geboren Johannes Leonardus Stassen (1869-1940)
was van 1915 tot 1920 pastoor van Cadier en Keer.

jrg5blz28
Hubertus Servatius Stassen (1888-1973)

Thomassen (ontleend aan Thomas)
Landbouwer Joannes Petrus Thomassen, geboren in 1773 in Margraten, woonde na zijn
huwelijk in 1802 met onze dorpsgenote Margaretha Spits enkele jaren in Keer. Kleinzoon
Mathijs, geboren in 1846 in St. Geertruid en gehuwd met Catharina Hubertina Houbiers,
keerde als pachter van de hoeve Blankenberg naar Keer terug. Hij was hier tevens
burgemeester. Als burgemeester werd hij opgevolgd door een naamgenoot, mr. A.M.P.
Thomassen (geen directe familie)

jrg5blz29
Jozef Thomassen, zoon van het echtpaar Thomassen-Houbiers, begin jaren dertig van de twintigste eeuw voor zijn woning aan de Einderweg (nu huisnummer 9). Let ook op het nummerbord van de auto. De letter P gaf aan dat het voertuig uit Limburg afkomstig was.

Wetzels (= zoon van Wetzel, een oude vorm van de Germaanse naam Wernher)
Winkelier Hubert Wetzels (1841-1929) was, evenals zijn echtgenote Marie Gertrude
Cerfontaine, geboren in ’s-Gravenvoeren. In ons dorp werden twaalf kinderen geboren,
onder wie de caféhouder Hubertus Wijnandus Wetzels (1885-1916). Deze huwde in 1909
met Maria Agnes Josephina Vliegen. Zijn vrouw overleed in 1915 op 28-jarige leeftijd in het
kraambed. Bijna een jaar later overleed ook Hubertus Wijnandus.

Wouters (ontleend aan Walther)
De eerste telg van dit geslacht in ons dorp Petrus Wouters. Hij huwde hier in 1681 met
Catharina Claessen. Zijn eerste drie kinderen werden op Blankenberg geboren.

(wordt vervolgd)