door Lei Haesen
Binnen de samenwerkende heemkundeverenigingen Margraten is een aantal medewerkers in het stadsarchief Maastricht bezig met het speuren in oude kranten naar berichten en artikelen over de verschillende kerkdorpen van de huidige gemeente Margraten. Voor de Historische Kring Cadier en Keer zijn dit Maria Geelen-Janssen en Jean Keulen. Van de resultaten van hun speurwerk, althans wat betreft de publicaties over onze parochie of voormalige gemeente, zal voortaan in onze Kroniek regelmatig een neerslag te vinden zijn.
De berichten, artikelen en advertenties zijn, tenzij anders vermeld, afkomstig uit de Limburger Courier, later gewijzigd in Limburger Koerier. Ze zijn de ene keer ongewijzigd overgenomen, een andere keer is slechts de (korte) inhoud beschreven. Vaker zal in een noot een nadere toelichting of aanvulling gegeven worden.
Overigens, de Limburger Courier (Limburger Koerier) bestond vóór 1900 aanvankelijk slechts uit twee, later vier en nog later zes pagina’s. Het provinciaal nieuws beperkte zich meer tot korte mededelingen. Van echte artikelen of reportages was nog geen sprake.
Inbraken
|
30 februari 1870
“In den nacht van Woensdag op Donderdag hebben boosdoeners ingebroken in de pastorij alhier en verschillende kostbare voorwerpen ontvreemd, o.a. een zilveren ciborie, gouden keten, kruis en ring en eenig geld”.
|
|
26 november 1881:
“Een dezer laatste nachten (vermoedelijk tusschen 6 en 7 uur ’s morgens) zijn dieven de woning van de weduwe S. alhier binnengedrongen en hebben er kledingstukken en juwelen gestolen ter waarde van bij de 1000 francs”. |
|
|
| 6 juni 1888: Op 5 maart is in Keer een kraker van offerblokken gepakt. Hij is 15 jaar en naar de gevangenis in Maastricht gebracht. Noot: De 15-jarige Theodorus Hubertus Meeuwissen, zoon van Jan Martinus Meeuwissen en Maria Anna Heusschen, was in 1887 en 1888 de schrik van het dorp. De jeugdige delinquent bouwde in die periode een aardige straflijst op, waaronder meerdere inbraken, het stelen van fruit, het afnemen van beursjes van kinderen, het in brand steken van een graanmijt en het op de grond gooien van taarten die de kinderen van Hubertus Brouwers naar familie in Bemelen brachten. |
Advertenties
| 3 juli 1880 23 juli 1887 |
 |
Branden
| 14 mei 1882 “Gisteren-avond brak ten huize bewoond door C. Vliegen brand uit. Het vuur breidde zich mede uit over belendende huizen die, eveneens het eerste , in asch werden gelegd. Oorzaak onbekend”. Noot: Het betreft hier aannemer Caspar Vliegen (1831-1906), in 1866 getrouwd met Anna Schreurs. |
|
31 mei 1882:
“Ten huize van den den Edelachtb. heer Ruwet, burgemeester alhier, brak in den afgeloopen nacht (27 mei!) brand uit, die het huis, de stallingen en schuren in korten tijd vernielde. Eveneens kwamen 4 paarden, 2 veulens, 9 koeien en 6 kalveren in de vlammen om. De schade is aanzienlijk; alles was echter verzekerd.
Zaterdag-avond te 6 uur brak er te Keer nogmaals brand uit en wel bij den heer Daemen. Huis en stallen werden vernield; tevens kwamen 4 varkens om. De oorzaak is evenals van voorgaanden brand onbekend”. Noot: Johannes Hubertus Ruwet (1826-1886) was in 1879 tot burgemeester benoemd na een 12-jarig raadslidmaatschap. Hij was gehuwd met Cornelia Josephina Huijnen en na haar overlijden in 1880 hertrouwd met Maria Lucia Brouwers. De afgebrande woning betreft de huidige boerderij Boumans, Kerkstraat 142. |
| 5 april 1883: Invoering van een nieuwe schrijfwijze van plaatsnamen Cadier wordt Kadier. noot: Van de wijziging is op zijn minst in de praktijk niets terecht gekomen. Ook in officiële stukken bleef men Cadier schrijven. |
Honthem en Bemelen bij Cadier en Keer?
|
27 oktober 1887: |
|
2 augustus 1888: Noot: Dat niet alleen de inwoners maar ook het gemeentebestuur tegen een samenvoeging met Bemelen was, lezen wij uit een correspondentieregister van de gemeente. In een brief aan Gedeputeerde Staten staat: “… dat het ons hoogst aangenaam ware, dat van die vereeniging niets tot stand kwam”. In de brief wordt verder een aantal voorwaarden vermeld, mocht het toch tot een samenvoeging komen. Verworven rechten van de inwoners dienen behouden te blijven en de gemeente mag “..geen nadeel, niet hetminste, hebben, ontspruitende uit deze vereeniging”. |
Noodlottig ongeval
|
27 januari 1885: |
Kraamvrouwenkoorts
| 14 augustus 1888: In Heer heerst sinds enkele weken de gevreesde kraamvrouwenkoorts, waaraan reeds drie jonge moeders zijn overleden. Ook in het naburige Keer is een jonge vrouw aan de ziekte gestorven. |
|
28 augustus 1888 |
Een foute postbode
| 6 september 1888: De postbode op Heer-Cadier en Keer is aangehouden. Bij huiszoeking vond men geopende en ongeopende poststukken. Hij viel op, doordat de poststukken vaak te laat bezorgd werden. Ook wist hij veel privé-zaken van de inwoners van de dorpen. Waarschijnlijk deed hij dit uit nieuwsgierigheid of luiheid. |
|
25 september 1888:
|
| 8 december 1888: Een aantal inwoners van Bemelen, Heer en Keer ontvingen brieven en kranten van lange tijd terug. De stukken waren door de politie in beslag genomen en gewaarmerkt ten huize van de tot gevangenisstraf veroordeelde postbode F. Huntjes te Maastricht. |
Blikseminslag in onderwijzerswoning
| 16 juli 1889: Blikseminslag in de onderwijzerswoning van dhr. Van de ven, hoofd der school. |
| 7 september 1889: De hoofdagent van de Assurances General overhandigt namens de maatschappij aan S. van de Ven, hoofd der openbare school, de grote zilveren medaille met diploma wegens buitengewone inspanning bij het blussen van de brand in zijn woning, die op 12 juli j.l. door de bliksem was getroffen. Noot: In het correspondentieregister van de gemeente lezen wij, dat door de bliksem een prachtig geslepen steen met wimpel en enkele pannen verbrijzeld werden en een begin van brand werd voorkomen. |
Korporaal Mathias Souren
| 26 september 1889: De terugkomst wordt aangekondigd van korporaal Mathias Souren, geboren te Heerlerheide en wonende te Cadier en Keer. Tijdens gevechten te Kota Pohama (Nederlands Indië) op 26 juli werd hij door kogels getroffen in de rechter schouder en in zijn mond en daardoor voor verder dienst ongeschikt verklaard. Hij ontvangt vol pensioen en een extra verhoging. Noot: Jan Mathijs Souren (1855-1917) trouwde in 1889 met Maria Catharina Vliegen, weduwe van Johannes Jacobus Hendriks. Uit hun huwelijk werden vier kinderen geboren. |