door Jo Purnot

 
Van Lambèr Heusschen (va de köster), oud-kastelein, kregen we een tijd geleden een aantal krantenknipsels en bidprentjes aangeboden. Hieruit zijn de gegevens gehaald voor onderstaand artikel. Wij hopen dat ook anderen het voorbeeld van Lambèr volgen en hun knipsels ter beschikking stellen van de Historische Kring.

 Een uitvloeisel van het Rijke Roomse Leven in het katholieke Zuiden was 't frühsjoppe op zondagmorgen. Na de zondagse kerkgang ging het merendeel van de mannen naar het café. In de jaren vijftig telde Keer acht tot negen cafés. Iedereen had zo zijn vast sjtammeneeke waar hij naar toe trok. Waarbij de cafés bij de kerk (Pie va Tossing, Lambèr va de köster en Goriske) het meeste in trek waren, want dan ging de minste looptijd verloren. Overigens, de vrouwen gingen direct na de mis naar huis naar de kinderen en om te koken, alhoewel 's zondags een uurtje later werd gegeten, op rieke lûi s tiêd, zoals men zei.

 

 

De echte die-hards pikten om 9.00 uur een leesmisje en doken daarna het café in. Maar het gros ging pas na de Hoogmis frühsjoppe. Zo rond elf uur was het in veel Limburgse dorpscafés, dus ook in ons dorp, goed toeven. Het was er topdrukte. Voor veel mannen waren die paar uren het hoogtepunt van de week. Zij kaartten, sjtökske rape, koejonge of toepe. Zij biljartten, gewoon een los partijtje of met een man of vijf/zes tien van de roeje. En de minder sportieven losten aan het buffet alle wereldproblemen met gemak op. In ons dorp gebeurde het geregeld dat voor het naar huis gaan de stemming zo hoog was opgelopen, dat de drinkliederen door de cafés schalden. Dat in zo'n sfeer ook medicinale handelingen werden verricht, lijkt onwaarschijnlijk maar toch waar. De nood moet wel erg hoog zijn geweest. Zelfs de maandagochtendkranten in september 1967 kopten: "In Cadier en Keer tandartspraktijk in het café". Wat was er gebeurd? Toen in de 'Oude Toren' de zondagochtenddrukte op zijn top was, deelde Pieke Aarts (uit Honthem), die altijd in was voor een grap, zijn collega-cafébezoekers mee, dat hij barstende kiespijn had. De kastelein (Lambér va de köster), erg begaan met het wel, maar zeker ook met het wee van zijn klanten, wilde dat Pieke koste wat kost van die ellende bevrijd zou worden. Goede raad was echter duur. In die tijd was ons dorp nog geen tandarts rijk en op zondag was die beroepsgroep sowieso moeilijk te bereiken. Daarom werd besloten het euvel ter plaatse zelf op te lossen. Frans va Geeleke, een man die overal raad op wist, meldde wel iets te kunnen betekenen en dat hij materiaal bij zich had dat eventueel hulp kon bieden. Hij wilde zich wel even van het buffet losrukken om het instrument uit zijn auto te halen.

 

Pierre Joseph (Pieke) Aerts (1923-1983) met echtgenote Maria Theresia Narinx

Na zijn terugkomst legde Frans tot grote hilariteit een waterpomptang op het buffet. Het gelach verstomde echter toen een vrijwilliger werd gevraagd. Wie wilde die klus klaren? Jean Beijers keek eens om zich heen en vond dat hij daar de meest geschikte persoon voor was. Pieke kreeg een witte schort voorgehangen, je kon immers nooit weten. De tang werd met brandende kaars vakkundig ontsmet. De patiënt zette zich schrap. Jean boog zich over hem heen, en al na een paar seconden - het gekraak en gekreun van het slachtoffer gingen verloren in het gebrul van de toeschouwers - toonde de 'chirurgijn' met trots de kies die hij in de tang gevangen hield. Een paar keer goed naspoelen met water en vieux en de patiënt was weer de oude, alcohol ontsmet immers. Voordat Pieke en zijn drinkbroeders de (vaak koud geworden) noon opzochten, schalde nog verschillende coupletten van "Achter in het stille klooster", hét volkslied van Keer, door het café. De tang met kies heeft nog jaren als symbool boven het buffet in café 'd'n auwe Toeën' gehangen.

Pieke (Pierre Joseph) Aarts was geboren op 10 februari 1923 in de gemeente Eijsden. Hij was gehuwd met Maria Theresia Narinx. Zijn hobby's waren paarden en zingen. Hij was een van de oprichters van de ruiterclub in Honthem en een trouw lid van zangkoor Jubilate Deo. Pieke overleed op pinkstermaandag 23 mei 1983 aan een hartstilstand tijdens een partijtje voetbal ter gelegenheid van het "Keerder stratentoernooi".