Memoriekruisen
In en rond ons dorp komen we een twintigtal wegkruisen tegen, waaronder een paar ongevalskruisen, ook wel memoriekruisen genoemd. Het oudste en grootste is het hardstenen kruis midden in de Keerderberg, bij het voormalige klooster van de Zusters van Barmhartigheid, op de hoek Rijksweg – Pater Kustersweg. In de buurt van die plek kwam op 18 december 1840 Christiaan Servaes Schrijnemaeckers uit Meerssen om het leven. Chrit was 27 jaar en bierbrouwersgezel. Hij was met kar en paard onderweg. Wat er precies gebeurd is, kunnen we niet meer achterhalen. Op het kruis staat een tekst die we op meer memoriekruisen tegenkomen: eenen opregten dienaer van God. Hij was geenen Dronkar of Godslasterar.

Een ander memoriekruis staat aan de Rijksweg schuin tegenover de Vendelstraat. Hier verongelukte op 1 juli 1903 Joannes Broers uit Reijmerstok. Ook door toedoen van een paard. Hij keerde, samen met zijn moeder en zusje Anthonia, met paard en wagen terug uit Maastricht, waar ze nieuwe kleren hadden gekocht voor de naderende Bronk. Toen ze het paard – en zichzelf - enige rust wilden gunnen en bij café Janssen-Mingels - nu bloemisterij Widdershoven - halt hielden om wat te gaan drinken, schrok het paard en sloeg op hol. Met de bekende noodlottige afloop.

Het derde memoriekruis staat in Hoèrebèrg (Orenberg) onder in de bocht. Daar kwam op dinsdag 11 januari 2000 de 52- jarige Wim Hupkes, inwoner van het Gelderse Duiven om het leven. Op dit memoriekruisje wordt in dit artikel wat dieper ingegaan.

Het ongeval
Toen het tragisch ongeval gebeurde werkte Wim als onderaannemer aan het project Ruilverkaveling 2000. In die tijd was de ruilverkaveling pas achter de rug en moesten er in opdracht van de ruilverkaveling rasters en hekwerken vervangen worden.
Op die bewuste dinsdagmiddag komt Wim Hupkes rond 16.30 uur van zijn werk in de omgeving van Bemelen en rijdt  met zijn tractor, met daarachter gekoppeld een zware ongeremde aanhangwagen, de steile Hoèrebèrg (hellingspercentage 15%) naar beneden.  Op de wagen liggen enkele materialen, die hij naar de boerderij gaat brengen van Jan Jöbses (nu van Hoven), gelegen tussen Eckelrade en Cadier en Keer. Het project waar hij aan werkt heeft daar een tijdelijke opslagplaats van materialen.
Boven aan Hoèrebèrg gaat het direct al verkeerd: door de watergeulen in de weg verliest de aanhangwagen zijn evenwicht. Daardoor komt de dissel (de stang waarmee de aanhangwagen aan de tractor is gekoppeld) in de tractorband terecht. Iets later kantelt de tractor. Wim wordt gedeeltelijk uit de tractor geslingerd en komt onder zijn voertuig terecht. Roger Dassen uit Gronsveld, die achter de tractor rijdt, probeert nog met een krik Wim onder de tractor vandaan te halen. Echter alle hulp komt te laat; Wim is vrijwel onmiddellijk overleden. De algemene mening is dat het ongeval te wijten is aan een samenloop van omstandigheden: het tijdstip tijdens de winterperiode (opvriezen), de watergeulen in de weg en natuurlijk de ongeremde aanhangwagen.

Wim, als voormalig internationaal vrachtwagenchauffeur, wist van de eventuele gevaren in ons heuvelachtig gebied. Juist daarom had hij het weekend vóór het ongeval de tractor nog na laten kijken en de versnellingsbak laten vernieuwen. Hij wilde de tractor helemaal in orde hebben. Met de ongeremde aanhangwagen had Wim geen bemoeienis, omdat die van de hoofdaannemer was.

Wie was Wim Hupkes?
Wim Hupkes wordt geboren op 4 juli 1947 in Didam. Al jong heeft hij veel belangstelling voor dieren; het ligt dus voor de hand dat hij de boerderij van zijn ouders wil voortzetten. Om hiervoor het benodigde kapitaal bijeen te krijgen, gaat Wim op negentienjarige leeftijd als internationaal vrachtwagenchauffeur aan de slag. Negen jaar later neemt hij samen met zijn ouders het initiatief om hun melkveebedrijf te verplaatsen naar het buurtschap Duivense Broek in de gemeente Duiven. Samen met zijn ouders en zijn vrouw Ria werkt hij keihard waardoor het nieuwe bedrijf, genaamd de Schoepieken flink kan groeien. Een melkveebedrijf waar veel stagiaires met plezier werken. Het gezin van Wim en Ria telt dan twee zoons (Friedus en Willem) en een dochter (Esther).
Eind jaren negentig doet hij een stapje terug, zodat zijn zoon Friedus de kans krijgt het bedrijf geleidelijk over te nemen. Wim volgt dan de ontwikkelingen op zijn bedrijf steeds meer vanaf de zijlijn. Zelf start hij een eigen cultuurtechnisch grondverzetbedrijf.

Tijdens zijn werkzaamheden  aan het ruilverkavelingsproject  logeerde Wim door de week in een pension, ’t Vlinderhöfke, in Sint-Geertruid. Hij was een fanatiek hardloper; iedere avond maakte hij zijn rondje door het Heuvelland waar hij dan volop genoot van de natuur. Die middag van 11 januari 2000 was hij weer van plan om aan het eind van de dag, na het wegbrengen van de tractor met oplegger, te gaan trainen voor de marathon van New York. Die marathon had hij al twee keer gelopen maar hij zou nu voor het eerst met zijn dochter gaan. Helaas heeft het niet zo mogen zijn.

Het bericht van het ongeval kwam binnen bij zoon Friedus. Die ging naar het huis van zijn moeder waar toevallig ook de andere kinderen om de keukentafel zaten om samen te gaan eten. Diezelfde avond nog zijn ze met hun vieren naar Maastricht gereden, waar Wim in het ziekenhuis lag opgebaard. Daar werden ze opgevangen door de politieagenten die direct na het ongeval ter plaatse waren geweest.

Wim werd vier dagen later, op zaterdag 15 januari 2000, begraven op de Algemene Begraafplaats te Didam.

 

Het kruisje
Het gietijzeren kruisje zit onder een flinke laag zwarte verf, zodat de ornamenten die karakteristiek zijn voor dit soort gietijzeren kruisen, niet zo goed ‘uit de verf’ komen.
Kenmerkend zijn de boogvormige vergrote voet met planten ornamenten en daarboven dooreengeweven de hoofdletters AM (Ave Maria). Ook op elk van de drie uiteinden van het kruis is een ornamentje aangebracht, bestaande uit een korte stengel met lancetvormige bladeren en een aar.

Van dit type gietijzeren kruisjes zijn er maar enkele exemplaren in Limburg. Toevallig bevindt er zich ook nog een in een blinde vensternis in Groot-Welsden.

Het gietijzeren kruisje is beschikbaar gesteld door de Stichting veldkruisen Kunrade-Voerendaal (Wiel Erven). Leden van de familie Reijnders uit Eckelrade hebben het kruisje geplaatst, omdat Marcel Reijnders een collega van Wim was. De familie Reijnders zorgt ook voor het onderhoud van het ongevalskruis. Het kruis staat op een grote steen, omdat stenen verzamelen een van de hobby’s van Wim was.

Ten slotte
Niet lang na het ongeval is het hele gezin nog eens naar de plek van het ongeval gegaan. En echtgenote Ria is er tijdens een vakantie op een camping hier in de buurt nog eens gaan kijken.

Haar dochter had een aantal jaren nadien een bedrijfsuitje in Zuid-Limburg, een jeeptocht, waarbij een van de opdrachten was de wegkruisen te tellen die langs de route stonden. Niets vermoedend kwam ze ook in ons dorp terecht. De onverwachte confrontatie met het kruisje in de Hoèrebèrg kwam hard bij haar aan.