Kent u deze plek ?

door Jo Purnot

De Wangraaf

Vaak kunnen we alleen maar gissen naar de oorspronkelijke betekenis van een oude plaatselijke benamingen (toponiemen). Een enkele keer echter zijn we praktisch zeker van onze zaak. Zo ook met de benaming De Wangraaf. Eerst iets over het woord wangraaf.

Een wan is een van riet gevlochten platte mand, die vroeger op ieder boerderij te vinden was. De wan diende om fijne zaden en granen van onkruid en kaf te zuiveren.

‘n wan

Dat gebeurde meestal in de winterperiode als toch weinig werk op het land te doen was. Men ging in de wind staan en gooide de inhoud van de wan omhoog. Het lichtere kaf en de vezels werden door de wind meegenomen. De wat zwaardere korrels en granen vielen terug in de wan. ‘ne Graaf is het dialectwoord voor graft, een aangelegd talud in een helling. De graft is begroeid met onder andere sleedoorn, meidoorn en haagbeuk en moet voorkomen dat de vruchtbare bovenlaag naar en lager gelegen akker of weiland verdwijnt (erosie). Aanleg van die graften maakte het landschap van ons heuvelland vaak erg kleinschalig. Het streven naar schaalvergroting en ruilverkaveling heeft veel van deze landschappelijke monumentjes verloren doen gaan. Wie zijn ogen de kost geeft, komt rond ons dorp toch nog verschillende graften tegen.

een graft

Waar ligt nu de Wan?

Wanneer u zich opstelt aan de Kapelweg even ten oosten van de T-splitsing met de Burgemeester Huijbenstraat ter hoogte van huisnummer 27 en u kijkt richting bos, dan ligt een weiland voor u. Dat perceel heet de Wan. U begrijpt dan direct waarom vroeger dorpsbewoners dit perceel die naam hebben gegeven. In het landschap is nu nog, eeuwen nadat iemand deze naam bedacht heeft, de vorm van een platte mand (wan) te herkennen. Het perceel wordt links (westelijk) en rechts (oostelijk) begrensd door de graft die moest voorkomen dat de grond van hoger gelegen gedeelte bij en flinke regenbui in de Wan zou verdwijnen: de wangraft. In het dialect: De Wangraaf.