De paden op, de lanen in
door drs. Harry H.M. Beckers

Verenigingen vormen een onmisbaar element in een dorpsgemeennschap. Zij bieden de mogelijkheid om het gemeenschappeli}ke dat mensen op een bepaald terrein hebben samen te brengen. Dat gemeenschappelijke kan zich uiten op velerlei terrein: sport, muziek of de behoefte aan gezellig samenzijn. De traditionele verenigingen zoals de voetbalclub en de fanfare beten de spits af (met als absolute koploper de in 1893 opgerichte handboogschutterij Amicitia), maar allengs ontstonden er meerdere verenigingen waar men zich bij kon aansluiten. In onze Keerder Kroniek wordt in een artikelenreeks aan die verschillende verenigingen die ons dorp in de loop der tijd heeft gekend, aandacht besteed. Dit keer is de beurt aan de WSV De Nomaden; een vereniging die in de periode 1966-1978 een belangri}ke bijdrage leverde aan de vrije tijdsbesteding van de jeugd.

Het begin
Een vereniging dankt zijn ontstaan meestal aan het initiatief van enkele personen met een gemeenschappelijke interesse. Bij de wandelsportvereniging De Nomaden was dat niet anders of het zou moeten zijn dat de basis voor de vereniging werd gelegd door een enkeling: onze - toen 18-jarige - dorpsgenoot Gerry Theng. Het leverde hem in 1967 - als waardering voor zijn inzet - een carnavalsonderscheiding van De Klenderaire op.
Daags voor de destijds nationaal en internationaal zeer bekende Margratenwandeltocht op 19 mei 1966 meldden zich bij Gerry aan huis enkele jongens en meisjes met het verzoek of hij met hen - als groep `de Margratenwandeltocht wilde lopen. Gerry voelde er duidelijk wat voor; voor hem was wandelen als sport niet vreemd. Hij was oud-lid van de toentertijd vermaarde Globetrotters van de even vermaarde broeder Modestus van Huize St. Joseph uit (toen nog) Heer.

Uiteindelijk meldden zich een 20-tal geïnteresseerde kinderen van ongeveer 10 jaar. Samen met de ongeveer 10.000 andere wandelaars trok Gerry met zijn onervaren groep richting Margraten. Groot was de verbazing en het enthousiasme toen bekend werd dat de 4e prijs was behaald. Dat smaakte naar meer. Gerry zag wel toekomst voor het wandelen door jongeren en pakte de zaken energiek aan. De daaropvolgende weken werd er in de avonduren getraind en succes kon niet uitblijven. Links en rechts werden er op diverse tochten in de regia enkele prijzen behaald, soms gesymboliseerd door een beker met inscriptie.

 

De eerste wandelgroep van de Nomaden (1966)

Linker rij van voren naar achteren: Jeanny Roebroeks, N.N. Sluijsmans, Juliette Roebroeks, Gertie Didden, Edo Theng,
Piet Bisscheroux en Gerry Theng.
Middelste rij: Huub Brouwers, John Huntjens, TInie Nelissen, Eddy Spronck, onbekend, Peter Nijskens.
Rechter rij: Lisette Roebroeks, Marita Nelissen, Maria Peerboom, Lenie Herben, Jean Spronck,
Henk Bemer en Bert Bessems.

Van die successen, maar ook door de mond-op-mond reclame, nam het aantal enthousiastelingen voor de wandel sport steeds meer toe. Gerekend kon worden op een vaste groep van ongeveer 25 jeugdige wandelaars. Alras kon Gerry de ledenaanwas niet meer alleen aan; er ontstond behoefte aan een tweede kracht om de groepen te trainen en te begeleiden. Deze werd gevonden in de persoon van Jan Hofkamp. Jan was 17 jaar en oud-lid van de wandeisportvereniging De Meezen uit Heerlen. Met recht kon hij een ervaren wandelaar worden genoemd, gezien zijn 1000 kilometer onder de voeten.

Hun jeugdig elan werkte inspirerend; niet alleen op de groep jongens en meisjes zelf, maar ook op anderen. Het aantal leden groeide snel. Dat maakte het noodzakelijk de groep op te splitsen in een 10 km-groep (de 8 tot 12-jarigen) onder de hoede van Jan Hofkamp en een 15 km-groep (de 13 tot 16-jarigen) onder de leiding van Gerry Theng. De trainingen en de inzet van allen bleven niet zonder resultaat. Eerste prijzen werden her en der behaald. Het initiatief om jeugdigen te interesseren voor de wandelsport was duidelijk aangeslagen.

De noodzaak om een en ander verder in goede banen te leiden diende zich steeds meer aan. De vorming van een heus bestuur dat de vereniging verder vorm diende te geven was een absolute noodzaak en daarnaast moest er voor een wettelijke status worden gezorgd.

De werkers van het eerste uur
Elke vereniging is afhankelijk van de inzet van enkeie personen. Personen die zich met hart en ziel inzetten om de vereniging te laten functioneren; die niets teveel is. Ook de Wandelsportvereniging de Nomaden dankt haar bestaan aan de inzet van dergelijke mensen. Zo kregen de initiatiefnemers van het allereerste uur Gerry Theng en Jan Hofkamp hulp van Lei Last, Geert Hofkamp, Jean Heusschen (va de köster) en Marie-Louise Lemmen. Later kwamen daar nog anderen bij zoals Haij Roebroeks, Math Last, John Heusschen, Anny Heusschen-Bisscheroux, Marie-José Pluijmakers, de gezusters Jeannie, Lisette en Juliette Roebroeks, Marita van Proemeren en Louis Wijnen.

Het bestuur
Eind 1966 was het zover. Enkele personen uit het dorp werden benaderd om zitting te nemen in het bestuur. Het eerste bestuur van de vereniging bestond uit mevrouw Theunissen als voorzitster en penningmeesteresse, Haij Roebroeks als vice-voorzitter en mevr Jeannnette Dassen, die het secretariaat voor haar rekening nam. Het bestuur werd gecompleteerd door dokter Jacques Prevoo, Harry Moonen, Jean Beijers en Harry Beckers (schrijver van dit artikel). Jeannette Dassen was als enige bestuurslid niet woonachtig in Cadier en Keer. Zij werkte in het gemeentehuis als secretaresse bij de echtgenoot van de voorzitster en deze kneep nu en dan een oogje dicht als onder kantoortijd voor de WSV De Nomaden gewerkt werd!

In de twaalf jaar van haar bestaan heeft de vereniging nogal wat wisselingen in het bestuur meegemaakt. Bestuursleden kwamen en gingen. Het laatste bestuur voor de opheffing werd gevormd door Marie-José Pluijmakers, Gerrie Theng, Jean Heusschen (va de köster), Math Last, John Heusschen, Louis Wijnen, Annie Heusschen-Bisscheroux en Marie-Louise Lemmen.

De naamgeving
In de bewaard gebleven stukken werd de oprichtingsakte niet aangetroffen. Deze zal er ongetwijfeld geweest zijn. Voor aansluiting bij de landelijke wandelsportbond was namelijk vereist dat de toe te laten vereniging over rechtspersoonlijkheid beschikte. Opmerkelijk is wel dat op 7 maart 1975 voor notaris Wolters te Maastricht de vereniging (opnieuw?) werd opgericht. Op die datum verklaarden Lei Last en Louis Wijnen een vereniging te hebben opgericht met de naam 'Wandelsportvereniging De Nomaden'. In diezelfde oprichtingsakte van maart 1975 staat met zoveel woorden dat de vereniging is opgericht op 19 mei 1966. Derhalve bestond zij al bijna 9 jaar! De reden voor het officieel vastleggen van de WSV De Nomaden lag in de juridische aansprakelijkheid. Om te voorkomen dat de leden van het bestuur persoonlijk aansprakelijk gesteld konden worden bij een ongeval werd de vereniging in een wettelijke vorm gegoten. Aanvankelijk werd er gewandeld onder de voorlopige naam 'Wanndelsportvereniging Cadier en Keer'. Bij het kiezen van een definitieve naam voor de vereniging werd een beroep gedaan op diegenen die aan de wieg van de vereniging hadden gestaan. Zij (Gerry Theng en Jan Hofkamp) bedachten de naam 'De Nomaden". Die naam had een symbolische betekenis. Nomaden zijn volkeren die steeds op trektocht zijn; een vaste plek is hen vreemd. Zij verblijven slechts kort op een en dezelfde plek en verkassen vervolgens weer naar een nieuwe, tijdelijke woonstee. Hetzelfde geldt voor wandelaars; ook zij zijn steeds op zoek naar andere plekken om te wandelen; ook zij vertoeven - net als de echte nomaden - steeds buiten, in de natuur.

Inkomstenbronnen
De eerste zorg van een bestuur is veelal het zorgen voor inkomsten. Zonder geld geen Zwitsers oftewel: inkomsten zijn nodig om de vereniging in staat te stell en om haar doelstellingen te realiseren. Creativiteit en inventiviteit zijn daarbij onmisbare factoren. Bij de kersverse vereniging De Nomaden was dat niet anders.

Een belangrijke kostenpost vormde het vervoer van de jeugdige wandelaars naar de diverse startplaatsen. Dat vervoer was voorheen vooral voor rekening gekomen van ouders of welwillende ooms, tantes of buren. Enthousiaste vrijwilligers wilden ook wel eens een handje toesteken. Vanwege de gestage groei van de vereniging geeschiedde het vervoer nu door een busonderneming. Ieder jaar werd een wandelschema door het bestuur vastgesteld en werd er offerte aan verschillende busondernemingen gevraagd om de leden naar de startplaats te vervoeren. Het vervoer werd vervolgens gegund aan de laagste inschrijver: meestal was dat Janssen-Debie uit Hulsberg. Dat busvervoer kostte uiteraard geld. Daarbij kwam dat de groep zich ook als een eenheid wilde presenteren. Daarvoor was het nodig dat er uniforme kleding werd aangeschaft en een vlag, waar men zich (lettterlijk) achter kon scharen. Het lag voor de hand om het gemeentebestuur van (toen nog) Cadier en Keer om een financiele ondersteuning te vragen. Die steun kwam er.

Tezamen met de contributies van de leden en enkele sponsors werd een gezonde financiële basis gelegd. De plaatselijke Rabobank (toen nog Boerenleenbank) toonde zich eveneens van haar beste zijde. Bij de jaarlijkse winstdeling van de bank werden de plaatselijke verenigingen niet vergeten. Toch was men steeds op zoek naar meerdere inkomstenbronnen.

In de eerste jaren van haar bestaan werden de handen (letterlijk) uit de mouwen gestoken. Enkele dagen voor Kerstmis werd er driftig getimmerd om kerststukjes te vervaardigen, die vervolgens met het nodige groen werden aangekleed. Daarna werd er gezocht naar affnemers door huis aan huis aan te bellen. In latere jaren verkreeg men inkomsten uit kienavonden die een groot deel van het jaar werden gehouden in de zaal van Pie Gilissen (Pie van Tossing) in de Väörrsjtraot (Kerkstraat). Kienen was in die tijd een bijzondere populair tijdverdrijf voor velen. Door het kiencomite werd een jaarrooster opgesteld waarbij elke plaatselijke vereniging aan de beurt kwam om enkele kienavonden te organiseren en daarmee inkomsten te verwerven. Verder werd er een aantal acties gevoerd waarbij drinkglazen te koop werden aangeboden, voorzien van het embleem van de Nomaden. Dit embleem bestond uit een eland in groene kleur, met in gele kleur de aanduiding 'WSV De Nomaden Cadier en Keer'.
Later werden ook nog tegeltjes aangeboden die als thermometer aan de wand gehangen konden worden.

De glorietijd
Op 3 mei 1967 zegende pastoor Anton Berkers de twee gloednieuwe vaandels van de vereniging in. De vaandels werden ontworpen door dorpsgenoot Sef Spronck. Op het vaandel van de 10 km-groep werd een nomadentent afgebeeld; op die van de 15 km-groep figureerde een eland. De 5-km groep presenteerde zich zonder vlag. In plaats van een vaandel ging een van de kinderen voorop met een, in de kleuren van de wandelgroep aangeklede pop op een stok. Voor het eerst werd achter de nieuwe vaandels gewandeld tijdens de Margratentocht in 1967. De 10 km-groep telde 34 wandelaars; de 15 km-groep deed daar met 27 wandelaars niet veel voor onder. Het wandelen werd steeds populairder onder de jeugd in Keer. Weldra kon een derde groep geformeerd worden: de 5 km-groep onder leiding van Marita van Proemeren. April 1968 konden de drie groepen zich voor het eerst tijdens een wandeltocht presenteren in de nieuwe tenues; bordeauxrode truitjes voorzien van het elandembleem. De ouders werd gevraagd om te zorgen voor een grijze broek voor de jongens en een dito rok voor de meisjes. Ondanks het ontbreken van de uniforme broek of rok staat deze tocht in Geleen in de annalen van de vereniging vermeld als een van de succesvolste: al de drie groepen behaalden de eerste prijs!

(wordt vervolgd)