Dialect
’t Sjtaegske
door Mathieu (va Sjiel va Nandsje) Spronck † 1997
Achter de huidige oostelijke winkelgalerij aan het Raadhuisplein was vroeger een steegje dat de Väörsjtraot (Kerkstraat) met de Echtersjtraot (Limburgerstraat) verbond. Over dat sjtaegske, dat formeel de Geelensteeg heette, gaat dit verhaaltje.
Jao in dat sjtaegske, e twie meter brèid getske, tössje de mur van de boerderije va der Klaose en Lemmerlingske, dao hebbe vier ós in oes jong jaore fleenk kinne begaje. Dao woèrt op de kloompe mit e kléin belke e pertijke voetballe eweg gegieëve, die alle besjrijvinge, wie erg oùch, uëvertrof.
’t Sjtaegske aan de zijde van de Väörsjtraot (Kerkstraat). Tinie Spronck (l) en Hanneke Eijssen (r).
‘ne Sjijnsrechter kaom d’r neet aan tepas. De mieërderhèid besjliesde, soms waor dat d’r sjtèrkste en soms degene mèt de groètste mojl. Dao woert dan drop los gesjot. En al hawste d’n sjaene zoe blaw wie ‘ne sjolk, dao woert neet opgelèt; doërsjtaampe mer of ‘t lieëve dao vanaaf hong.
Somtijds vloeëge de kloompe of sjpleentere devan úm d’n oere. Oùch waore pratsj, klauwe of sjaampsjtéin, gein besjwoer. Dao ginge v’r doeër- en uëverheen of ’t nieks waor.
Umdat ’t zoe sjmaal waor, waor vuur pebliek allein mer plaatsj achter de kieppersj. Af en tow veel d’r ‘n gool, soms oet ’ne penantie. Dan vloog de kiepper mèt de bekke en väörhoede van de tiënge-partij oonder kollesaal gebröl en gesjriew mèt baal en aal ‘ne meter of veer de Väörsjtraot in.
Dat koes dow allemaol, want verkier van otoos waor nog neet. En pelisie, laot much neet lache, dao waor eenkel d’r kromme Otte. Es dae op ’t lewaai en gekwaak aaf kaom, dan waore vier allang devandoer en versjtoeëke v’r ós oonder ‘n sjeurpoërt of vlögde v’r doër ’t vendelsvootpaedsje (’t Waegske) de Sjtieëwieëg op. Want oeze baoj kaom neet flot oet de veuj. En um d’n hoond achter ós aan te jaoge, dao waor hieë te good vuur.
Woerte vier neet doer de baoj gesjteurd, da makde vier os zoe meug wie ‘n maaj en sjwèdde v’r wie ‘nen das. Totdat un veunkelpertij of de sjoeëlbel van Leizeke ‘n eind makde aan de sjlachpartij.
Soms kaome èine van oes awwersj ós aan de oere nao hèim hoeële um ierpele te goeën rape, koffie in ’t veld te bringe of flatte te sjpreie op de Greunerein. Want dat moste vier dow òuch al doën, of ste wòls of neet.
Dan trokke vur moonketaere aaf, de besjwjèite haore in ’t geziech geplak en de kloompe diks versjpleentert.
Meh-ja,…….sjmagke of neet……..tot murrege mer weer, want dan begoes de sjpas van vuure-n-aafaan, mit gelabde brook en kloompe zoonder kap op.
En es vier, koejonge, ’s-aovens allang heim waore, dan woert oes sjtaegske gebrùik doer köppelkes, um dao e lekker u pötsje te vrijje, want in ’t sjtaegske hong géin sjtraotlaamp, dus ’t waor d’r sjtiekke duuster………!