Keerder familienamen onder de loep (2)

Ook namen hebben wortels…
door Lei Haesen

In de vorige aflevering van onze Kroniek zijn we begonnen met de verklaring van familienamen uit een voornaam. Dit artikel is hier een vervolg op. Hoewel we voor onze streken kunnen zeggen dat in de zestiende eeuw de meeste familienamen al “vast” waren - voor een groot aantal geldt dit zelfs nog beduidend vroeger – is waakzaamheid geboden. In de kerkregisters van Cadier uit de zeventiende eeuw vinden we nog voldoende sporen van de veranderlijkheid van namen. Daarom blijft het oppassen voor onderzoekers van een familiegeschiedenis. Het is niet voldoende de registers vluchtig door te lezen of slechts de indexen te raadplegen. Een viertal voorbeelden ter verduidelijking:
1. Lemmen Willems en Lemmen Herben blijken dezelfde personen te zijn en diens kinderen vinden we in het doopregister deels ingeschreven met de familienaam Willems en deels met naam Herben.
2. De nakomelingen van Ruth van der Linden heten ene keer Rutten en een andere keer Van der Linden. De pastoor schreef soms beide namen op: Willems alias  Herben en Rutten alias Van der Linden.  

2blz131

Een voorbeeld van “aliasnamen” in het doopregister van Cadier. Als getuigen treden op: Lemmen Rutten alias Van der  Linden en Meij Heijnen echtgenote van Heijn Peters alias Raemekers.

 3. Wie op zoek gaat naar de kinderen van Michael Claessen en Helena Bollen zal in het doopregister zes nakomelingen onder de geslachtsnaam Claessen vinden maar niet zoon Nicolaes. Vader Michael werd vermoedelijk door iedereen Geel genoemd en de zoon werd in 1670 met de familienaam Geelen ingeschreven.
4. Hoe de roepnaam van de grootvader de geslachtsnaam van twee kleinkinderen kan worden, zien we in dit laatste voorbeeld. Hubertus en zijn broer Michael Lenarts, respectievelijk in Cadier gedoopt in 1665 en 1667, blijken kinderen te zijn van Hubertus (Houb) Houben en Anna Creusen. Vader Houb was een zoon van Leonardus (Lenard) Houben. Hij zal in het dorp ongetwijfeld Houb va Lenard genoemd zijn. Vandaar dat twee van zijn kinderen ingeschreven werden met de familienaam Lenarts. De geslachtsnaam werd doorgaans alleen gebruikt in officiële stukken en minder vaak in de dagelijkse spreektaal.

We ontleden hieronder opnieuw een aantal Keerder familienamen op hun naamsverklaring en de herkomst van de eerste of oudste Keerder naamdrager.

voornaam roepnaam familienaam
Adamus (=aardman, mens uit aarde) Daem Daemen

De meeste huidige naamdragers in onze plaats zijn nakomelingen van de in Canne (België) geboren Paulus Daemen (1750-1835), gehuwd met Johanna Henrar. Met de in Canne en Riempst geboren kinderen, twee jongens en drie meisjes, vestigde het echtpaar zich rond 1820 in ons dorp. Via de zoons Martinus, gehuwd met Catharina Wintjens uit Honthem en Andries, getrouwd met Anna Maria Beckers, breidde deze tak zich in onze parochie enorm uit.

jrg2blz133

“Daemen is de naam”
De familie Daemen-Huijnen bij gelegenheid van het veertigjarig huwelijk van vader Pierre en moeder Tina in 1965. De foto is gemaakt bij hun woning in de Kerkstraat (nu nummer 65).
Zittend van links naar rechts: Jes, vader Pierre Daemen, moeder Tina Huijnen en Lisa.
Staand van links naar rechts: Bèr, Sander, Sjeng, Pierre en Sef. 
 

voornaam roepnaam familienaam
Theodoricus (= machtig onder het volk) Dirk of Thierry (Waals) Dirix, Dierix T(h)ijri

Nadat de uit het Walenland afkomstige broers Goswinus en Henricus Tijri zich in het midden van de zeventiende eeuw via Margraten en Honthem gevestigd hadden, kregen hun nakomelingen op de duur de familienaam Di(e)rix. De van oorsprong Franstalige voornaam Thierry werd verhollandst tot Dirk!

voornaam roepnaam familienaam
Berthold (= de schitternde heerser) Dol Dols

Petrus Mathijs Dols, geboren  in Beek, ging na zijn huwelijk in 1863 met Anna Barbara Brenenrad in Honthem wonen, de geboorteplaats van zijn echtgenote. Acht kinderen zouden uit dit huwelijk in honthem geboren worden.

voornaam roepnaam familienaam
Eberhard(= sterk als een ever) Everaerts

      De eerste naamdrager van de Keerder tak van deze familie was de in 1731 in Sint Pieter
      geboren Joannes Everaerts. Na zijn huwelijk in 1757 met de in Cadier gedoopte Anna
      Maria Honé vestigde hij zich in Keer. Hun oudste zoon Wilhelmus was broeder in de orde
      der Predikheren. Een kleinzoon, Joannes Everaerts in huwelijk met Maria Cornelia
      Sluijsmans, was raadslid (1843-1851) en wethouder (1851-1870) van Cadier en Keer.

voornaam roepnaam familienaam
Michael (=wie is als God) Geel, Giel Ge(e)len,Gielen

            De stamvader van de Keerder tak van de familie Geelen was Wilhelmus Geelen. Hij was
      geboren in Margraten en huwde in 1729 met Elisabeth de Bie. Na zijn huwelijk ging dit
      echtpaar in Keer wonen. Via zoon Aegidius, gehuwd met Catharina van der Linden,
      wonen nog afstammelingen in Keer.

jrg2blz134

Leen van Pierke Geelen met de kinderen Frans (links), Magda (in de kinderwagen) en Lène (rechts).
Opname midden jaren dertig.
  
voornaam roepnaam familienaam
Eugenius (=de vrome,godvruchtige) Eus Eussen en mogelijk Eggen

          De naam Eggen kwam in Honthem vooral voor als Heggen. Opnieuw een voorbeeld van
     naamsverandering! De naam Heggen kan ook duiden op een Germaanse oorsprong van
     de naam: hag,heg (omheinde ruimte). Stamvader van de tak in Honthem was de in
     Margraten geboren Joannes Eggen (1781-1847), gehuwd met Maria Elisabeth Blom   
     (1779-1845).

voornaam roepnaam familienaam
Franciscus (=vrije man) Frans of Vrenck, Franck Frans(s)en, F(V)ran(c)ken

          De namen Francken en Vrancken kwamen veel voor in de zeventiende en eerste helft
     van de achttiende eeuw. In mannelijke lijn is deze familie nu hier uitgestorven.

voornaam roepnaam familienaam
Egidius (=beschermer,schildhouder) G(i)elis, Gilles Gilissen

        Johannes Joseph Gilissen, geboren in Bemelen en overleden op ’t Rooth, huwde in 1856
    met de Keerse Helena van der Linden. Het oudste kind, Tossanus Hubertus, zou twee
    keer huwen en in Keer voor een talrijk nageslacht zorgen.  Klik hier voor meer informatie.

voornaam roepnaam familienaam
Godefridus(=beschermer van God) Geurt en Frits Geurts en Frissen

   Uit de doopnamen Fredericus en Godefridus ontstond de roepnaam Frits en de
   familienaam Frissen. In Cadier en Keer is de oudste schrijfwijze van deze naam echter
   Vrusch en Vrusschen, een verbastering van Frosch, het Duitse woord voor kikker,
   mogelijk een bijnaam van de eerste naamdrager of een vernoeming naar een huisteken
   (uithangbord met daarop de afbeelding van een kikker).

voornaam roepnaam familienaam
Goswinus (=Godsvriend) Go(e)s Goessens

     Verschillende uit Gronsveld afkomstige naamdragers Goessens hebben vanaf eind achttiende
   eeuw tot op heden hier gewoond. Velen zullen zich nog de in 1976 overleden veekoopman
   en caféhouder Vic Goessens herinneren. Bèr Goessens echter, gehuwd met Maria Pirnaij,
   was een zoon van Johannes Hubertus Goessens en deze laatste was niet in Gronsveld
   maar in Reijmerstok geboren.

jrg2blz136

Adam (Äödem) Goessens op de bok van zijn wagen.
Onder zijn rechterarm is nog het hoofdje van een dochtertje van hem zichtbaar.
                                                                                                   
(wordt vervolgd)

Please publish modules in offcanvas position.

Free Joomla templates by L.THEME